ԱՌՎԱԿ կենտրոնի մեկնաբանությունը, 25.03.2024 թ.
2024 թ. մարտի 25-ին մի շարք ռուսական Telegram-ալիքներ հայտնել են, որ ռուսական և թուրքական հատուկ ծառայությունները համատեղ գործողություն են իրականացրել Ստամբուլի մերձակայքում գործող ԻԼԻՊ-ի ճամբարները ոչնչացնելու համար, որտեղ, իբր, վերապատրաստվել են «Կրոկուս Սիթի Հոլ»-ում ահաբեկչություն իրականացրած զինյալները։ Սակայն, այս լուրի հրապարակման պահին ՌԴ պաշտոնական ալիքներն ու մերձիշխանական լրատվամիջոցները լռում էին՝ ո՛չ հաստատելով և ո՛չ էլ հերքելով այդ տեղեկությունը։
Այս առումով մի շարք հարցեր են ծագում, որոնց պատասխանները, հաշվի առնելով պաշտոնական Մոսկվայի լռությունը, ստիպված ենք ինքնուրույն փնտրել։
Նախ, եթե վերը նշված լուրերը հավաստի են, ապա չի կարող զարմանալի չթվալ, որ կարճ ժամանակում զինյալների հետ միասին ոչնչացվել են ԻԼԻՊ-ի ճամբարները։ Սովորաբար, նման դեպքերում հակաահաբեկչական պրակտիկան չի ենթադրում ահաբեկիչների ֆիզիկական ոչնչացում, ինչպես դա եղավ, օրինակ, ԹՀ-ում ՌԴ դեսպան Կառլովի սպանության դեպքում, այլ նրանց ծրագրերի չեզոքացում, ահաբեկիչներին ողջ և, հնարավորության դեպքում, անվնաս պահելով՝ համապատասխան քննչական գործողություններ իրականացնելու նպատակով։ Հակառակ դեպքում, տպավորություն է ստեղծվում, որ հիշյալ գործողությունը պարզապես «հետքերը կորցնելու» կամ «կապերը կտրելու» նպատակ ուներ:
Երկրորդ, տարակուսելի է այսքան կարճ ժամանակահատվածը, որի ընթացքում, իբր, բացահայտվել են Թուրքիայում գտնվող ԻԼԻՊ-ի «Վիլայաթ Խորասանի»՝ Մոսկվայում ահաբեկչություն իրականացրած «մնացուկները», և, համապատասխանաբար, լայնածավալ գործողություն է իրականացվել կայծակնային արագությամբ դրանց ոչնչացնելու ուղղությամբ։ Նման գործողություններին մեկ օրում չեն նախապատրաստվում, ինչը նշանակում է, որ ԻԼԻՊ-ի «բների» տեղակայումը և դրանց գործունեությունը նախապես հայտնի է եղել, իսկ «բացահայտված» մասնաճյուղերի վերացման մանրամասն գործողությունների ծրագիրը մշակվել է նախապես։ Իսկ դա, իր հերթին, վկայում է այն մասին, որ թուրքական հետախուզական ծառայությունները քաջատեղյակ են եղել այդ կառույցների գործունեության առանձնահատկություններին, եթե, իհարկե, հենց իրենք չեն վերահսկել դրանց աշխատանքը։
Եվ, վերջապես, երրորդ, տարակուսելի է, որ լավագույն կիրառմանն արժանի համառությամբ «թուրքական տարբերակը» մերժվել է ռուս քաղաքական գործիչների, քաղաքագետների և լրագրողների կողմից, որոնք ողողել են եթերը «Կրոկուս Սիթի»-ի իրադարձություններում ուկրաինական, ամերիկյան, բրիտանական և, նույնիսկ, հայկական հետքերի մասին խոսույթներով: Ավելին, ռուսական ԶԼՄ-ներում չափից ավելի անպատեհ միտում էր նկատվում ամեն առիթով հիշեցնելու, որ ԹՀ-ի և և ԱդրՀ-ի իշխանությունները առաջիններից էին ռուսական կողմին ցավակցական ուղերձներ հղողների թվում։ Ինչն, ի թիվս այլ հանգամանքների, նաև հուշում է, որ թուրք-ադրբեջանական երկյակը սկսել է աղմուկ բարձրացնել անմիջապես այն բանից հետո, երբ Բրյանսկում բերման են ենթարկվել գործով առաջին կասկածյալները, ովքեր տեսախցիկի առաջ ցուցմունք են տվել Թուրքիայում իրենց պատրաստության մասին։
Ռուսական կողմի «թուրքական հետքի» «անհասկանալի» անտեսումը հանգեցնում է Մոսկվայի կողմից օբյեկտիվ փաստերը միտումնավոր ճնշելու մասին եզրակացության, քանի որ այդ վարկածը պիտի քննարկվեր առաջին իսկ ժամերից։ Տպավորություն է ստեղծվում, որ Ռուսաստանի իշխանությունները, ավելի ճիշտ՝ նրանց որոշակի շրջանակներն ու գերատեսչությունները, փորձում են շեղել հասարակության ուշադրությունն ու արդար զայրույթը «Կրոկուս Սիթի»-ում ահաբեկչության իրական պատվիրատուից կամ գոնե այս մարդատյացության գործողության գլխավոր դերակատարներից մեկից։
Այս առումով դժվար է չանդրադառնալ նախորդ հոդվածներից մեկում մեր արձանագրմանը և ռուսական որոշ գերատեսչությունների ընդգծված թուրքամետ գծի մասին հուշող մռայլ եզրակացություններին։
